Зборнік «Цені Дзікага палявання»

Серыя «Сучасная беларуская лiтаратура» — гэта сумесны літаратурны праект выдавецтва «Аверсэв» і Саюза пісьменнікаў Беларусі.
Кожная кніга серыі — гэта дуэт літаратуры і жывапісу. У афармленні вокладак выкарыстаны рэпрадукцыі карцін з калекцыі Нацыянальнага мастацкага музея Беларусі.

У зборніку «Цені Дзікага палявання» беларускія пісьменнікі працягваюць традыцыі фальклорна-міфалагічнай і гісторыка-дэтэктыўнай прозы, закладзеныя Янам Баршчэўскім і Уладзімірам Караткевічам. Сюжэты твораў звяртаюцца да беларускай нацыянальнай гісторыі і народных павер’яў.

Міфы, паданні, легенды — гэта паветра, якім дыхае народ. Таму так арганічна ўплятаюцца міфічныя матывы ў канву рэальных гістарычных падзей. Падчас чытання падаецца, што купальскім вечарам сядзіш з сябрамі ля вогнішча і слухаеш жудасна цікавыя гісторыі. Здаецца, вось-вось завухкае пугач і ў прыцемках прамільгне ці то драпежнік, ці то здань.

У аповесці «Лесавік» Алеся Кажадуба чытачы зазіраюць у самы лясны гушчар, куды рэдка трапляе нават вопытны паляўнічы. Мы бачым пушчу вачыма яе сапраўднага гаспадара — лесавіка. Гэта міфічная істота паступова становіцца блізкай і зразумелай. Але твор зусім не нагадвае дзіцячую казку: павольны аповед зачароўвае сваёй рэалістычнасцю. Непрыкметна знікаюць межы, якія аддзяляюць міф ад паўсядзённасці, і перад чытачамі разгортваецца шчымлівая гісторыя роднай прыроды.

Людміла Рублеўская — прызнаны майстра містычна-гістарычнай прозы. Аповесць «Ночы на Плябанскіх Млынах» з першых радкоў настройвае чытача на нешта незвычайнае: «Гэты дом пабудаваў вар’ят у вар’яцкім месцы. І не было лепшага дома і лепшага месца ў гэтым вар’яцкім часе».

У аснове сюжэта — міфы і легенды горада Мінска, якія героі расказваюць адзін аднаму ў чаканні непазбежнага фіналу. Чароўныя карункі распаведзеных гісторый ірвуцца пры сутыкненні з рэальнасцю, якая аказваецца страшнейшай за любую містыку.

У «Міфе пра каханне» Ганны Навасельцавай спалучаюцца вобразы беларускай і антычнай міфалогіі. Пісьменніца па-майстэрску пераплятае легенды і мроі, дапаўняе іх складанымі рэбусамі з пачуццяў. Адсылкі да сюжэтаў антычных міфаў і твораў сусветнай літаратуры закручваюць ніткі аповеду ў заблытаны клубок. Ці здатна сучасная Папялушка дзеля выратавання каханага ісці наўпрост да ўладара падземнага царства?.. Гэтае і іншыя неспадзяваныя пытанні ставіць перад чытачамі напружаная літаратурная казка Ганны Навасельцавай.

У афармленні вокладкі кнігі выкарыстана рэпрадукцыя акварэльнай ілюстрацыі «На паляванні» Васіля Шаранговіча да паэмы А. Міцкевіча «Пан Тадэвуш» з калекцыі Нацыянальнага мастацкага музея Беларусі. Васіль Пятровіч Шаранговіч — народны мастак Беларусі. У сваёй творчасці ён выкарыстоўваў нацыянальныя матывы, сімвалы і метафары. Ілюстрацыя «На паляванні» — адна з 37 ілюстрацый, створаных мастаком да эпічнай паэмы Адама Міцкевіча. У іх адчуваецца, як Васіль Шаранговіч паэтызуе прыгажосць і драматызм чалавечага быцця з дапамогай своеасаблівых ракурсаў, каларыту, рытмічнай арганізацыі прасторы.